Op het moment dat er een nieuwe versie van het verkeersmodel beschikbaar is, klinkt direct de vraag naar een volgende actualisatie. Er wordt wel eens gezegd dat een verkeersmodel per definitie achter de feiten aan loopt. Het basisjaar is immers niet van nu, maar van één of meerdere jaren geleden. Ook voor de toekomstjaren zijn er eigenlijk al op het moment van de lancering gewijzigde en/ of nieuwe inzichten.
Toch wordt het verkeersmodel niet continue geactualiseerd, omdat:
- Planprocedures van projecten verstoord raken;
Wanneer we doorlopend zouden actualiseren, zouden we verschillende uitgangspunten hanteren voor verschillende, soms naburige projecten. Planprocedures raken hierdoor verstoord, doordat er meerdere sets met verkeerscijfers gebruikt worden in aangrenzende studies. Denk aan de komst van een nieuwbouwwijk, hiervoor moet berekend worden wat de mogelijke impact voor omwonenden wordt op basis van een model. Op basis van deze berekening kunnen betrokkenen bezwaar indienen. Wanneer voor een ander, aangrenzend project andere cijfers gebruikt worden, kan dat gezien worden als ‘toerekenen naar een wensbeeld’.
- Het kost teveel tijd en geld om doorlopend te actualiseren;
Voor het BBMA verkeersmodel bedraagt de doorlooptijd circa 2 weken vanaf de start van de berekening van het basisjaar tot aan de oplevering van de prognoseresultaten. Dit proces is grotendeels geautomatiseerd, maar handwerk blijft nodig. Voor de vrijgave van de modelresultaten vindt een beoordeling plaats door regionale partners. Dit goedkeuringsproces valt niet te automatiseren. In geval van continue actualisatie, zou ook continue beoordeling noodzakelijk zijn. Dit kost simpelweg te veel tijd en geld, en haalt de al beperkte capaciteit weg van gemeentes voor andere vraagstukken.
Hoe wordt de BBMA geactualiseerd?
In Nederland bestaan geen vaste richtlijnen of regels over het actualiseren van een verkeersmodel. Om de kwaliteit van het model te kunnen blijven waarborgen, streven we naar het volgende actualisatieproces:
- Grote actualisatie
Eens per 4 jaar actualiseert de provincie zowel het basisjaar als de prognosejaren. In deze grote actualisatie kan de gebiedsindeling worden gewijzigd, vergelijken en toetsen we het basisjaar en worden de uitgangspunten voor de prognosejaren, zoals de ruimtelijke ontwikkelingen (toevoegingen van nieuwe woonwijken of kantoren en vastgestelde infrastructurele ontwikkelingen) geactualiseerd. Ook is er bij de grote actualisatie ruimte voor het verbeteren van de modeltechniek op verschillen facetten, die tussentijds worden uitgeprobeerd en getoetst. Dit proces heeft een doorlooptijd van 1,5 tot 2 jaar.
- Kleine actualisatie
Eens per 2 jaar actualiseert de provincie de uitgangspunten voor de prognosejaren. Het basisjaar blijft gelijk. Dit proces heeft een doorlooptijd van 9 tot 12 maanden.
Wanneer wordt de BBMA geactualiseerd?
De werkelijke timing van de actualisaties is afhankelijk van verschillende factoren. Voor de ‘grote’ actualisatie volgen we de landelijke actualisatie van het basisjaar, omdat we gebruik maken van verschillende bouwstenen van de landelijke verkeersmodellen.
Vooralsnog krijgen de landelijke verkeersmodellen in april 2025 een geactualiseerd basisjaar. Het streven voor het provinciale verkeersmodel is om in 2026 een geactualiseerd basisjaar te introduceren. In de tussentijd actualiseren we de prognosejaren door nieuwe inzichten in de ruimtelijke ontwikkelingen en/ of beleidsuitgangspunten mee te nemen en om verbeteringen door te voeren die ingewonnen worden via de beheeromgeving.
Toekomstige actualisatie modeltechniek BBMA
Uiteraard is het ook belangrijk om de modeltechniek, het rekenhart van het verkeersmodel te blijven verbeteren en actualiseren. Behoeften veranderen en technologische mogelijkheden ontwikkelen zich razendsnel. Dit soort wijzigingen kosten veel tijd en geld. Daarom kiezen we ervoor om enkel beproefde technieken door te voeren.
Onderwerpen die nu op de rol staan om de komende jaren verder te onderzoeken zijn:
- Andere kalibratietechniek (het laten matchen van de synthetisch berekende werkelijkheid aan de gemeten werkelijkheid).
Nieuwe databronnen zoals Floating Car Data, reizigerskilometers en verkeerstellingen waarin reizigersgedrag inzichtelijk wordt, worden toegepast in het model.
- Andere toedelingstechniek
Voor alle modaliteiten, waardoor nog realistischere routekeuzen en nieuwe vormen van mobiliteit zoals deelmobiliteit kunnen worden gemodelleerd.
- Agent Based Modelling
Modelleren op basis van persona’s in plaats van op basis van ‘de gemiddelde Brabander’.
- Modellering van de vertrektijdstipkeuze
Effect van file in de ochtendspits beter modelleren zodat de spits wordt gemeden.
- Introductie van andere vervoerwijzen waaronder bestelverkeer, deelmobiliteit, hubs en andere innovaties.