Naar de regelmatig gemeten kortdurende hoge concentraties ammoniak, gaat gemeente Maashorst nader onderzoek doen. Voor ammoniak in de omgevingslucht is geen EU-grenswaarde of WHO-advieswaarde maar deze kunnen wel voor geurhinder zorgen.
In Graspeel is van juli 2022 tot en met juni 2023 de luchtkwaliteit gemeten met een semi-mobiel meetstation van provincie Noord-Brabant.
De gemeten waarden voldoen aan de geldende EU-grenswaarden zoals opgenomen in de Wet milieubeheer. Voor fijnstof (PM2,5 en PM10) en stikstofdioxide (NO2) voldoen ze niet aan de actuele WHO-advieswaarden.
Geconcludeerd kan worden dat de fijnstof bijdrage (PM2,5 en PM10) vooral wordt bepaald door bronnen ten noordoosten van het meetpunt en een beperkte bijdrage kent vanuit zuidwestelijke richting. In de leefomgeving is een bijdrage van stikstofdioxide aantoonbaar vanuit de agrarische omgeving met intensieve veehouderijen (oosten – zuidwesten). Ten westen van het meetpunt is de provinciale weg N277 gelegen dat mede van invloed kan zijn op de heersende stikstofdioxide concentratie. Voor benzeen is geen significante bijdrage vanuit de omgeving waargenomen.
Regelmatig hoge concentraties ammoniak
Ammoniak in lucht wordt, in tegenstelling tot fijnstof en stikstofdioxide, hoofdzakelijk bepaald door omgevingsbronnen. De aard en omvang van veehouderijen en de bedrijfsvoering bij veehouderijen in de omgeving van een meetpunt zijn in sterke mate van invloed op de heersende ammoniakconcentraties. Voor ammoniak in de omgevingslucht is geen EU-grenswaarde of WHO-advieswaarde geformuleerd. Ammoniak is voor het grootste deel afkomstig uit de agrarische sector. Om een vergelijking te maken, is in het onderzoek een vergelijking gemaakt met het gemeten landelijk gemiddelde over een periode van 15 jaar (2005-2020) en met de meetresultaten van luchtmeetstations uit het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (LML) die in agrarische gebieden met intensieve veehouderijen in Nederland zijn opgesteld.
Hagar Roijackers, gedeputeerde Natuur, Milieu en Brabants Programma Landelijk Gebied: “We willen dat Brabant een fijne, veilige en gezonde provincie is. Daarom is het belangrijk om objectief te kunnen meten en goed te kijken waar knelpunten zitten en wat daarvan de oorzaken zijn. Dan komen ook mogelijke oplossingen in beeld. Fijn dus dat Maashorst bereid is de gemeten waarden verder te onderzoeken als vervolgstap op weg naar oplossingen.”
De gemeten ammoniakconcentratie in Graspeel is hoger dan het landelijk gemiddelde maar wel in lijn met de gemeten concentraties op de meetstations in andere agrarische gebieden met intensieve veehouderijen in Nederland. Gedurende de meetperiode blijkt de hoogste ammoniakbijdrage hoofdzakelijk afkomstig van bronnen die ten zuiden/zuidwesten van de meetlocatie liggen.
Afwijkend van landelijke gemiddelden zijn de regelmatig gemeten pieken van hoge concentraties ammoniak vanuit de agrarische omgeving in Graspeel. Hoe hoger de concentratie ammoniak, hoe meer geuroverlast wordt veroorzaakt. De pieken worden vooral gemeten in de vroege ochtend, avond- en nachtperiode. De bron hiervan is nog onbekend. Gemeente Maashorst gaat hier nader onderzoek naar doen.
Wethouder Jeroen van den Heuvel (Duurzaamheid, Milieu):
“De omgeving ervaart overlast en dat nemen we serieus. Daarom fijn dat de provincie Noord-Brabant met haar mobiele meetstation medewerking heeft verleend aan het onderzoeken van de luchtkwaliteit in Graspeel. Want meten is weten. De onderzoeksresultaten geven ons nu handvatten om gericht op zoek te gaan naar de oorzaken of bronnen van overlast. Als we die kennen, kunnen we ook gericht maatregelen treffen om oplossingen te realiseren voor de knelpunten rond ammoniak, stank en gezondheid van mens en dier.”
Meetstations Noord-Brabant
Vanuit Graspeel werden bij provincie Noord-Brabant zowel door een bewonersgroep als door de gemeente Maashorst aanvragen ingediend voor plaatsing van een semi-mobiel meetstation. Graspeel is een voormalig landbouw Ontwikkelingsbied. Doel van het onderzoek in Graspeel is om inzicht te krijgen in de lokale luchtkwaliteit. Inwoners maken zich zorgen over de kwaliteit van hun leefomgeving, onder andere door de aanwezigheid van intensieve veehouderijen in het gebied. In dit gebied zijn daarom ook concentraties ammoniak op leefniveau gemeten.
Om uitvoering te geven aan de twee moties ‘Gezonde Lucht’ en ‘Meer Meetpunten’ van Provinciale Staten hebben Gedeputeerde Staten van provincie Noord-Brabant in 2021 naast vaste meetstations (Moerdijk, Klundert, Zevenbergen en Ossendrecht), ook twee semi-mobiele luchtmeetstations aangeschaft. Deze stations meten gedurende vijf jaar op verschillende plekken in Brabant de luchtkwaliteit. Dit op verzoek van gemeenten, burgers of burgerinitiatieven.