Terugblik themasessie data en klimaat

Om iets na één opent André Cools de sessie. De 38 aanwezigen praten vooraf even bij terwijl zij van het uitzicht genieten op de 23e verdieping van het Provinciehuis. Zij luisteren aandachtig naar de opening van de themasessie. Vandaag worden ervaringen en best-practices gedeeld, nader kennisgemaakt met elkaar en ook nieuwe ontwikkelingen besproken. Wat staat er vandaag op de planning?

Projectmonitor

Corné Wentink van het projectteam Grote Oogst trapt af met een korte toelichting over de projectmonitor. Met de projectmonitor wordt tussentijds bijgehouden hoe de verschillende projecten lopen op de Grote Oogst-terreinen en wat de totale voortgang is. Er zijn wat nieuwe updates doorgevoerd, zoals het vereenvoudigen van de vragenlijst. Ook verzoekt Corné de aangesloten bedrijventerreinen de monitor opnieuw in te vullen vóór 1 juli.

NL Greenlabel

Daarna neemt Steven Kamerling de microfoon over. Steven is van NL Greenlabel en zij maken scans van de omgevingen van werklandschappen. Zo maken zij met data inzichtelijk waar bedrijventerreinen staan tegenover de doelen van Werklandschappen van de Toekomst. Dat kan gaan over verschillende thema’s, zoals bedrijfszekerheid, innovatie en gezondheid, maar ook klimaatadaptatie, energie en mobiliteit. De 0-meting geeft al veel inzicht in bovenstaande thema’s en kan helpen bij het prioriteren van projecten. In samenwerking met de Provincie is deze 0-meting voor alle Grote Oogst terreinen al gedaan en worden ook beschikbaar gesteld. Als verdieping hierop is het mogelijk om te werken met een digital twin: een digitale simulatie van de werkelijkheid. Daarmee worden de thema’s met data uit openbare bronnen gevisualiseerd, maar kunnen ook de effecten van (potentiële) projecten inzichtelijk gemaakt worden.

Economische kansen van klimaatadaptatie

Bij klimaatadaptatieve maatregelen op bedrijventerreinen denkt men al snel aan lunchwandelroutes, veilige langzaam-verkeer-routes en scans voor individuele (kleine) maatregelen, volgens André Cools. En dat terwijl groen en klimaatadaptatieve maatregelen ook een duidelijk economische meerwaarde hebben. Denk dan aan het (tot 35%!) besparen op koelen en verwarmen door groene of witte daken, het verhogen van het rendement van zonnepanelen met 15%, of het voorkomen van schade aan (kwetsbare) goederen bij overstroming als gevolg van zware regenbuien. Wat levert dat dan nog meer op? Waardestijging van het vastgoed (4-8%) wordt genoemd, het verbeteren van het vestigingsklimaat, vergroten van aantrekkelijkheid voor toekomstige werknemers en zelfs hogere arbeidsproductiviteit en minder ziekteverzuim (beide 15-20%)! Daarom roept André op om het narratief fundamenteel te veranderen: niet waar kán groen, maar waar móet groen? Start bij de bedrijven die er het meeste bij te winnen hebben. En het mooiste van alles: data kunnen daar een bijdrage aan leveren.

Een wadi tegen hittestress

Stel je voor: je werkt in een fabriek en het is er enorm heet in de zomer (soms wel 45 graden). Dat kan toch niet ten goede komen van je productiviteit en je werkgenot? En dat er dan ook nog eens schade door wateroverlast aan de fabriek ontstaat bij piekbuien. Dat was de casus bij Tata Steel op Grote Oogst-terrein Vijf Eiken, en Sander Braat van hoveniersbedrijf BRAAT Makers van Groenbeleving werd ingevlogen om daarop mee te kijken. Hij heeft thema’s geïdentificeerd volgens het stappenplan NL Terreinlabel en gekeken naar waar de hitte en het overlastgevende water vandaan kwam. Omdat het om een ouder fabriekspand ging, konden er geen groen dak of groene gevels aangelegd worden. Maar aan de zijkant van het pand kon het terrein wel onthard worden. Dat zorgde voor zowel een lagere temperatuur als de zon erop scheen, als ook dat het overtollige regenwater in de grond kon zakken. En bonus: de bloemrijke wadi zorgt ook nog eens voor een hogere biodiversiteit (De verscheidenheid aan leven in een bepaald gebied). Drie vliegen in, nouja, één maatregel.

Ervaringen delen

Maarten de Haan van het projectteam Grote Oogst neemt het woord over. Hij stelt voor om in een discussievorm op te halen bij de deelnemers of er mooie voorbeelden zijn van het gebruik van data voor klimaatadaptatie, best practices om andere ondernemers mee te nemen en het borgen van een integraal verhaal. Verschillende deelnemers delen hun voorbeelden, zoals Piet Ackermans van Weststad, over water, biodiverse beplanting en het plaatsen van bomen tegen het kantoor aan tegen hittestress. Eric Duffhuis van De Hurk Werkt! geeft aan dat een stip op de horizon en kraakheldere voorbeelden andere ondernemers kan helpen mee te doen. Maarten concludeert dat het gaat om de eerste beweging om anderen te motiveren. De kleine stapjes maken uiteindelijk een grote beweging.

Werklandschappen van de Toekomst

Dennis van Heumen en Jacko d’Angelo van Werklandschappen van de Toekomst lichten toe voor welke uitdagingen bedrijventerreinen tegenwoordig staan. Een veelvoorkomend onderwerp is wateroverlast en hitte door klimaatverandering, maar ook schaarste op de arbeidsmarkt, die een zetje in de goede richting kan krijgen door een aantrekkelijker vestigingsklimaat. Ook zijn de vastgoedwaarden een veelvoorkomende uitdaging en uiteraard de energietransitie. Waar Grote Oogst actief is op provinciaal niveau, ondersteunt Werklandschappen van de Toekomst bedrijventerreinen op landelijk niveau. Dat doen zij door middel van data, tools en advies te leveren om een betere, groenere en fijnere werkomgeving te creëren. Als locaties zich aansluiten als partnerterrein kunnen zij o.a. direct profiteren van de opgedane kennis op de ambassadeursterreinen en in de Living Labs. Ook wordt de eerdere genoemde 0-meting dan kosteloos uitgevoerd. Aanmelden is heel simpel, ga naar de website en meld jouw bedrijventerrein aan. Op de webpagina staat uitgelegd wat je daarvoor moet doen en wat je ervoor terugkrijgt.

• Bekijk de website van Werklandschappen van de Toekomst (verwijst naar een andere website)

Belangrijkste take-outs

• De vernieuwde projectmonitor dient tot en met juli 2025 te worden ingevuld door de parkmanagers van de bedrijventerreinen.
• De 0-meting van NL Greenlabel wordt beschikbaar gesteld aan alle Grote Oogst-terreinen. De tool kan helpen in het prioriteren van vergroeningsprojecten en het lokaliseren van ‘hotspots’.
• Voor klimaatadaptatieve maatregelen gaan we anders denken: niet waar kán groen, maar waar móet groen? Klimaatadaptatie is meer dan het aanleggen van lunchwandelroutes: groene daken, gevels en andere maatregelen hebben aantoonbaar economische voordelen.
• Gebruik data (bijvoorbeeld uit de 0-meting) om inzichtelijk te maken waar groen móet en welke bedrijven de grootste economische voordelen hebben van klimaatadaptieve maatregelen.
• Koppelkansen, zoals het verrijken van biodiversiteit op een bedrijventerrein samen met het bestrijden van hittestress én het tegengaan van wateroverlast, hebben zowel klimaatadaptieve als economische voordelen.
• Door succesverhalen te delen, een stip op de horizon en te beginnen met kleine stapjes, kan een gezamenlijke beweging in gang gezet worden voor vergroening en verbetering van bedrijventerreinen. Samen sta je simpelweg sterker.
• Wist je dat je naast Grote Oogst-terrein ook lid kan zijn van Werklandschappen van de Toekomst? Hiermee krijg je ook tools en advies aangereikt voor het verbeteren van je bedrijventerrein naar een toekomstbestendig werklandschap!

Nog enkele uitsmijters

• ‘Wisselingen v.d. wacht' benutten: elk nieuw persoon binnen één van de betrokken organisaties is een kans om het project of het verhaal bij te sturen.
• Regeling tijdelijke natuur toepassen: dat kan zorgen van bedrijven wegnemen als het gaat om behoud van ruimte voor uitbreiding.
• Neem ‘kleine bedrijfsproblemen’ mee en adresseer die in projecten, dat levert een win/win-situatie op.
• Verhoogde aantrekkelijkheid door groen werkt ook goed tegen leegstand en maakt het makkelijker (én winstgevender) om panden verhuurd te krijgen.
• Hou het  voor de ondernemers dichtbij, zowel qua locatie als qua onderwerp.
• Blijf tot het allerlaatste moment flexibel en anticipeer voortdurend; een oplossing is nooit een eindoplossing.
• Gebruik het Bomencompensatiefonds ook voor invulling groen op privaat terrein.
• Samen met ondernemers (stip op de) horizon bepalen. En dan daar naartoe werken. Bepaal samen de uitdaging en ga concreet aan de slag. Durf daarbij ook je neus eens te stoten: dat is een ondernemer niet vreemd.
• Organisatiegraad is van essentieel belang. Een BIZ is daarbij een goed werkende constructie.
• Gebruik een goed voorbeeld en nodig ondernemers uit om ter plaatse te komen kijken.
• Zoek naar de (integrale) vervangingsopgave gemeente, en koppel projecten daar zoveel mogelijk op mee.

Presentatie

• Download de hele presentatie hier (pdf, 4.6 MB)