Drugscriminaliteit en drugsafval

Illegale dumpingen gebeuren vaak in het donker. Het gaat vaak om grotere hoeveelheden die met bestelauto’s of soms kleine vrachtauto’s worden vervoerd. Wees dus alert als u een auto ziet op een niet voor de hand liggende plaats in het bos of buitengebied (doodlopend weggetje). Noteer het kenteken op het nummerbord en bel de politie. (Geen spoed, dus 0900-8844.) Bent u de eigenaar van de grond waar het afval ligt, doe dan ook officieel aangifte bij de politie.

U kunt verdachte situaties melden zonder dat u hoeft te zeggen wie u bent. Dat kan via Misdaad Anoniem www.meldmisdaadanoniem.nl of telefonisch via (0800) 7000

Favoriete plekken of hotspots zijn vooral die plekken in natuur- en buitengebieden waar iemand snel een lading kunt dumpen en vervolgens ook snel weer weg bent.
Dumpingen zijn er in allerlei vormen. Vrachtwagentjes of bestelbussen volgeladen met drugsafval die worden achtergelaten. Dumpingen in de buurt van A-wegen of B-wegen. Dumpingen op afgelegen plekken waar weinig toezicht en sociale controle is. En daarnaast wordt vooral gedumpt op voeren op momenten dat er weinig mensen op straat zijn, dus vooral ’s avonds, ’s nachts of heel vroeg in de ochtend.

Drugslabs kunnen zich overal bevinden; op het platteland of in de grote stad, in boerenschuren, woonhuizen, garageboxen of in flatgebouwen. Er is daardoor niet duidelijk te zeggen over de omgeving en de plek waar u drugslabs kunt aantreffen. De meest voorkomende plekken zijn:

• op industrieterreinen
• in bedrijfsverzamelgebouwen
• bij boerderijen
• in afgelegen gebouwen

Binnen de bebouwde kom van een stad of een dorp kunt u ook drugslabs aantreffen. In verlate schuurtjes, in vrachtauto’s of containers. Drugslaboratoria kunt u dus overal aantreffen. Het gaat vooral om leegstaande panden.

Om XTC/amfetamine te produceren moet een laboratorium voldoen aan het volgende:

• er is stromend water en elektriciteit
• de locatie is goed afsluitbaar
• de locatie is onopvallend in de omgeving
• de locatie is goed bereikbaar zijn met de auto

Aanvoer en afvoer

Een Amfetamine/XTC-productieplaats is eigenlijk een kleine chemische fabriek, waarbij de aanvoer van grondstoffen en de afvoer van producten en afval nodig is. Meestal heeft zo’n productielocatie een ingang waar grotere voertuigen (bestelbussen) naar binnen kunnen zodat ze niet opvallen met in- en uitladen jerrycans of vaten bijvoorbeeld.

Aanwezig materiaal

In een drugslab worden diverse materialen gevonden, zoals glaswerk, reactiekolven, weegapparaten, mengkuipen, jerrycans en/of vaten met chemicaliën, centrifuges, tabletteermachines, vrieskisten, drukvaten, vacuümpompen en gasflessen.

Geur

De geurstoffen en de productielocatie ruiken chemisch. Meestal kunt u ook goed oplosmiddelen (onder andere aceton) ruiken. Kieren van niet gebruikte ramen en deuren worden daarom meestal afgedicht met bijvoorbeeld ‘purschuim’. Ook worden vaak afzuiginstallaties met koolstoffilters gebruikt die de lucht afvoeren via het dak. Zo wordt de geur hoog in de lucht gebracht. Vaak zitten drugslabs ook in de buurt van ‘stinkende’ buren zoals fabrieken en/of boerderijen (mestlucht).

Zicht

De productieplaats is meestal goed afgeschermd en de inkijkmogelijkheden vaak geblindeerd. In de productieruimte is het vaak heel rommelig en onoverzichtelijk, chaotisch soms. De ruimte kan beveiligd zijn met camera’s, alarminstallaties, honden of boobytraps.

In 2017 ging het om 83 dumpingen; in de eerste helft van 2018 zijn 61 dumpingen geregistreerd.

Drugsafval afkomstig van de productie van synthetische drugs bevat chemicaliën die gevaarlijk zijn voor mens en milieu. De meest voorkomende chemicaliën zijn naftaleen, formaline, methanol, zoutzuur, mierenzuur, zwavelzuur, methanol, aceton, ethanol en ether.

Zowel mens als milieu ondervinden schade wanneer zij in contact komen met drugsafval. Voor de mens kan een onderverdeling gemaakt worden naar directe en indirecte schade. Directe schade vindt plaats wanneer iemand in aanraking komt met vloeistoffen of gassen uit drugsafval. Diverse veiligheids- en gezondheidsrisico’s uiten zich in hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, brandwonden en bewusteloosheid. Indirecte schade kan optreden wanneer drugsafval terecht komt in de voedselketen. Bijvoorbeeld bij dumpingen in mestkelders. De vervuilde mest wordt uitgereden over het land waardoor het afval in de voedselketen terecht kan komen.

Ook het milieu wordt negatief beïnvloed wanneer bodem of water in contact komt met synthetisch drugsafval. Met name de pH-waarde speelt een belangrijke rol. In de bodem alsook in het water regelt de pH-waarde de gezondheid van bodem en water. De zuren in drugsafval tasten deze waarden aan. Bij een te hoge of te lage pH-waarde sterft het bodem- en waterleven. Dit kan er bij landbouwgronden bijvoorbeeld voor zorgen dat oogsten mislukken en opbrengsten worden misgelopen. Ook kan door sterfte van soorten de biodiversiteit in een gebied worden aangetast of het grondwater verontreinigd raken. In 2 gevallen is door het lozen van drugsafval grootschalige vissterfte geconstateerd.

Op basis van deskresearch en gesprekken met stakeholders zijn de totale maatschappelijke kosten voor Noord-Brabant meer dan 2 miljoen euro per jaar. De kosten zijn opgebouwd uit kosten voor het opruimen van drugsafvaldumpingen, de personele inzet die direct aan een drugsafvaldumping zijn te relateren en uit overheadkosten die de verschillende betrokken organisaties maken rondom de synthetische drugsafvalproblematiek in de provincie.