Leonne Cuppen: Hoeve Nieuw Zwanenburg

Asfalt, beton, geluidswallen – we bouwen onze wereld met materialen die de aarde uitputten. En ook ons landbouwsysteem kraakt: boeren ploeteren in een model dat moeilijk vol te houden is.

Maar stel je eens voor… dat boeren in plaats van dieren houden, vezelgewassen verbouwen. Gewassen waarmee we kunnen bouwen. Hennep en olifantsgras. Planten die veranderen in stiller asfalt, in geluidswallen die CO₂ opslaan en in bruggen die ademen met het landschap.

Grondstof van de toekomst

Op Hoeve Nieuw Zwanenburg in Oirschot laten ze zien dat het kan. Dat landbouw en bouw elkaar versterken. Dat we boeren een nieuw en eerlijk verdienmodel kunnen bieden – door letterlijk de grondstoffen van de toekomst te laten groeien.

Ontwerpster Leonne Cuppen stond aan de basis van deze plek. In een tijd waarin alles door stikstofproblematiek op slot zit, en alles rondom landbouw en bouw complex is, wil zij laten zien wat er wel kan. En hoe je door de mouwen op te stropen, toch baanbrekend werk kunt doen. Plek om dat te doen: langs de snelweg A58. Die weg moet verbreed worden, maar dat ligt stil door de stikstofproblematiek.

Proeftuin

Leonne: “We kregen van Rijkswaterstaat 10 hectare grond toegewezen langs de A58. Onze opdracht was om op een nieuwe en innovatieve manier samen te werken. Om te experimenteren in plaats van eeuwig te praten. En om zo oplossingen voor de toekomst te bedenken. Er kwam meteen een geweldige energie los toen we deze plek leerden kennen. En we zijn vol overgave aan de slag gegaan. Nu is Hoeve Nieuw Zwanenburg echt een grote proeftuin.”

Hier werken boeren uit de omgeving en ontwerpers letterlijk naast elkaar. Boeren ontdekken al doende hoe je deze teelten duurzaam kunt verbouwen en hoe je er een goed verdienmodel omheen kunt bouwen. Onderzoekers van allerlei universiteiten en overheid denken mee. En in de werkplaatsen en ateliers ernaast experimenteren ontwerpers en onderzoekers met de toepassingen. Ze maken proefstukken van bio-asfalt, geluidsschermen en zelfs bruggen. Materialen die sterker, lichter en duurzamer zijn dan wat we nu gebruiken.

Samenwerking

De kracht van de hoeve zit in de samenwerking. Boeren, ontwerpers, onderzoekers en overheden wisselen kennis uit, proberen, falen, verbeteren. Doen er leren. En alles open source, zodat de kennis voor iedereen beschikbaar is en anderen die direct kunnen toepassen.

Zo ontstaat een plek waar de landbouw van de toekomst en de bouw van de toekomst vorm krijgen.

In deze video meer over het project:

Op Dutch Design Week, van 18 tot en met 26 oktober in Eindhoven, besteedt de provincie Noord-Brabant ook ruim aandacht aan dit initiatief. Kom langs in het paviljoen op het gratis toegankelijke Ketelhuisplein in Eindhoven.