Provinciale Staten van Noord-Brabant,
gelezen het voorstel van het presidium d.d. 21 januari 2019;
gelet op artikel 145 van de Provinciewet;
overwegende dat Provinciale Staten op 5 maart 2005 de Verordening Burgerinitiatief
hebben vastgesteld, die strekt tot het versterken van de directe invloed van inwoners
op de besluitvorming in Provinciale Staten;
overwegende dat inwoners hun betrokkenheid bij de werkzaamheden van Provinciale Staten
kunnen tonen door middel van het indienen van een inwonersvoorstel, gericht op het
bevorderen van het algemeen belang in de provincie Noord-Brabant;
overwegende dat Provinciale Staten van oordeel zijn dat die verordening wijziging
behoeft en dat zij vanwege de omvang van de wijzigingen een nieuwe verordening wensen
vast te stellen;
Besluiten vast te stellen de volgende verordening:
Toelichting behorende bij de Verordening agenderingsrecht inwoners provincie Noord-Brabant
Algemeen
Inwonersvoorstellen zijn voorstellen die op de agenda van Provinciale Staten worden
geplaatst op voordracht van inwoners. Het versterkt de directe invloed van inwoners
op de besluitvorming in Provinciale Staten. Een actueel onderwerp kan immers onderdeel
van de beraadslaging van Provinciale Staten worden.
Artikelsgewijs
Artikel 1 Begripsbepalingen
In deze verordening is de term inwonersvoorstel gehanteerd voor de mogelijkheid dat
inwoners eigen voorstellen en onderwerpen op de agenda van Provinciale Staten kunnen
plaatsen. Vervolgens vindt reguliere besluitvorming plaats. Deze definitie onderscheidt
het inwonersvoorstel van het “burgerinitiatief”. Dit woord is steeds meer de gangbare
term voor initiatieven die burgers ontplooien in wijken en dorpen in vooral de sociale
en fysieke leefomgeving.
Artikel 2 Agenderingsgerechtigde
In dit artikel is omschreven wie een verzoek kan indienen bij Provinciale Staten.
Om de jeugd meer te betrekken bij de provinciale politiek, is gekozen om de leeftijdsgrens
ten opzichte van de vorige verordening te verlagen van 18 naar 16 jaar. Daarnaast
is het niet langer noodzakelijk om de Nederlandse nationaliteit te hebben.
Artikel 3 Weigeringsgronden voorstel
Voorkomen moet worden dat het inwonersvoorstel andere procedures zoals de bezwaar-
of de klachtprocedure doorkruist. Hiervoor staan voor de inwoners andere wegen open.
Het is weinig efficiënt om Provinciale Staten te belasten met de beraadslaging over
een onderwerp waarover Provinciale Staten uiteindelijk geen beslissende bevoegdheid
hebben. Daar komt bij dat de afstand tussen inwoners en bestuur alleen maar zou worden
vergroot als de agenderingsgerechtigde na het doorlopen van de procedure te horen
krijgt dat Provinciale Staten niets met het verzoek kan doen, ‘omdat zij er niet over
gaan.’
Bovendien volgt uit artikel 2:3 van de Algemene wet bestuursrecht, dat Provinciale
Staten in deze situatie verplicht zijn geschriften tot behandeling waarvan kennelijk
een ander bestuursorgaan bevoegd is, onmiddellijk aan dat orgaan door te sturen en
hierover de afzender te informeren. Dit kan uiteraard ook de commissaris van de Koning
of Gedeputeerde Staten betreffen. En anders worden de geschriften teruggestuurd naar
de afzender.
Artikel 4 Vereisten inwonersvoorstel
De vereisten van het inwonersvoorstel spreken voor zich. Het inwonersvoorstel biedt
inwoners de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op de agenda van Provinciale Staten.
Het is daarom een uitzondering op de regel dat Provinciale Staten hun eigen agenda
bepalen. Dit is alleen gerechtvaardigd als een voorstel daadwerkelijk door een bepaald
gedeelte van de bevolking wordt gedragen. Om die reden is de keuze voor een ondergrens
van 5.000 agenderingsgerechtigden gemaakt.
Het is evenmin de bedoeling dat zaken die recent nog in een plenaire vergadering van
Provinciale Staten aan de orde zijn geweest opnieuw onderwerp van bespreking worden
als gevolg van een inwonersvoorstel. Dit zou de besluitvorming in Provinciale Staten
te zeer kunnen frustreren.
Artikel 5 Indieningsvereisten
Aan het inwonersvoorstel wordt een aantal minimumvereisten gesteld. Om uniformiteit,
overzichtelijkheid en duidelijkheid te waarborgen, moet indiening van een inwonersvoorstel
plaatsvinden door middel van een daartoe door Provinciale Staten vastgesteld formulier.
Dit formulier is opvraagbaar bij de griffie. Daarnaast is het formulier digitaal beschikbaar
op de website van de provincie.
Op dit formulier moet de indiener van het voorstel naast het onderwerp plus toelichting,
in ieder geval zijn personalia en die van zijn plaatsvervanger aangeven. Ook degenen
die het inwonersvoorstel ondersteunen, moeten vermeld worden. Om na te kunnen gaan
of dezen ook voldoen aan de vereisten voor het agenderingsgerechtigd zijn, wordt gevraagd
naar hun personalia. Op grond van deze gegevens kan de provincie onderzoeken of het
inwonersvoorstel de steun van voldoende daartoe gerechtigde personen heeft.
Wordt gebruik gemaakt van een formulier en lijst op papier, dan dient de indiener
van het voorstel en degenen die dit voorstel ondersteunen hun handtekening te plaatsen
op het formulier. In geval van digitale indiening en ondersteuning, vindt elektronische
ondertekening plaatst door middel van gebruik van DigiD.
Artikel 6 Mandaat griffier
Om praktische redenen is er voor gekozen de griffier mandaat te verlenen tot het namens
Provinciale Staten nemen van bepaalde besluiten in de aanloop naar de feitelijke behandeling
door Provinciale Staten. Dit mandaat heeft betrekking op:
- a.
besluit tot het buiten behandeling laten van het inwonersvoorstel indien niet is voldaan
aan de indieningsvereisten van artikel 5. Op grond van artikel 4:5, eerste lid, van
de Algemene wet bestuursrecht kan een dergelijk besluit pas worden genomen nadat de
indiener van het verzoek in de gelegenheid is gesteld het verzoek binnen een daartoe
gestelde termijn aan te vullen;
- b.
besluit tot weigering van het verzoek indien niet voldaan is aan de vereisten van
artikel 3.
Hoewel op grond van het verleende mandaat de feitelijke bevoegdheidsuitoefening komt
te liggen bij de griffier, blijven Provinciale Staten ook zelf bevoegd om deze besluiten
te nemen. Ook kan de griffier in een concreet geval besluiten geen gebruik te maken
van het aan hem verleende mandaat en aansturen op besluitvorming door Provinciale
Staten zelf.
De besluiten, bedoeld onder a en b, zijn te beschouwen als besluit in de zin van de
Algemene wet bestuursrecht, waartegen bezwaar bij het bestuursorgaan en beroep bij
de rechter open staat.
Artikel 7 Beoordeling en agendering
De griffier draagt zorg voor het opstellen van een advies over de geldigheid van het
inwonersvoorstel en voor het doorzenden van het advies aan het presidium. Deze rol
van de griffier ligt voor de hand gezien zijn rol in het voortraject en de mandaten
die daarbij aan hem zijn verleend.
Indien is voldaan aan de indieningsvereisten, bedoeld in artikel 5, en de griffier
geen gebruik heeft gemaakt van zijn bevoegdheid tot weigering van het voorstel, bedoeld
in artikel 3, wordt via het presidium het inwonersvoorstel met inbegrip van het advies
van de griffier geagendeerd voor de vergadering van Provinciale Staten.
Als het inwonersvoorstel door Provinciale Staten moet worden afgewezen op een van
de in artikelen 2 tot en met 4 aangegeven gronden, en dus niet voor inhoudelijke behandeling
op de agenda van Provinciale Staten wordt geplaatst, wordt de indiener van het verzoek
hiervan schriftelijk op de hoogte gesteld. Ook dit is een besluit in de zin van de
Algemene wet bestuursrecht, waartegen bezwaar en beroep open staat.
Artikel 8 Inhoudelijke behandeling en besluitvorming
Indien het inwonersvoorstel wordt geagendeerd voor inhoudelijke bespreking dan wordt
de indiener van het verzoek hiervan op de hoogte gesteld door de voorzitter van Provinciale
Staten en tevens wordt de indiener van het verzoek uitgenodigd om het voorstel in
de vergadering te komen toelichten. Aan de beraadslaging wordt door hem niet deelgenomen.
Voor de inhoudelijke bespreking is het Reglement van orde Provinciale Staten Noord-Brabant
2017 van toepassing.
Overeenkomstig dit reglement van orde kan – door tussenkomst van de procedurevergadering
– ook worden besloten om voorafgaand aan de behandeling in Provinciale Staten het
desbetreffende onderwerp te agenderen voor een themabijeenkomst.
Artikel 9 Bekendmaking
Op het moment dat het besluit van Provinciale Staten tot inhoudelijke bespreking aan
indiener bekend wordt gemaakt, worden tevens de vervolgstappen aan indiener bekendgemaakt.
’s-Hertogenbosch, 22 februari 2019
Provinciale Staten van Noord-Brabant,
de voorzitter
prof. dr. W.B.H.J. van de Donk
de griffier
mr. K.A.E. ten Cate